Sa Sahára bhí sé sásta.
I Playa del Hombre, i Gran Canaria, tá plaic bheag a léann "Cúinne Sanmao". Anseo is minic a fheiceann tú turasóirí Síneacha sceitimíní ag tógáil grianghraif. Thóg na tuathánaigh am ar eolas agus tuiscint a fháil ar bhrí an phlaic humhal sin. An oiread agus a chosain sé do bhainisteoir reilig La Palma fios a bheith acu cén fáth ar tháinig na cuairteoirí seo ó oirthear an phláinéid ag iarraidh tuama José María ar leith, an fear a bhfuil an féasóg fhada air, nó Heici, ina ainm Sínise.
“Chuir an t-ús tobann sin iontas ar gach duine. Faoi láthair, tá ‘Bealach Sanmao’ tógtha cheana féin i Gran Canaria agus La Palma. Leanann siad ina chéimeanna i Maidrid freisin”, a mhíníonn siad. Marta Arribas agus Ana Perez de la Fuente, stiúrthóirí an chláir faisnéise Sanmao: Bride an fhásaigh, an portráid den bhean seo Sanmao, íocón liteartha agus feimineach sa tSín agus sa Téaváin, beagnach anaithnid sa Spáinn, nár aistríodh i ndáiríre go dtí níos lú ná 10 mbliana ó shin.
banríon an fhásaigh, Bride na nOileán Canárach.
Ní raibh a fhios ag Arribas agus Pérez de la Fuente faoi Sanmao ach an oiread go dtí gur chuir cara leo, Lorena Mena Quero, neacht José María, ceist orthu tráthnóna amháin: "An inseoidh mé duit scéal m'uncail agus a bhean chéile, an scríbhneoir Síneach Sanmao?"
Agus ansin thosaigh sé ag unravel scéal álainn grá, eachtraíochta agus tragóid ó na 1940idí go dtí na 1990idí. Scéal fíor a mheall muid: scéal na mná Síneach óg sofaisticiúla a bhfuil spiorad fánaíochta uirthi agus an fear óg Spáinneach ionraic agus láidir meánaicmeach, tumadóir gairmiúil, a thairgeann di an eachtra a bhaineann le cónaí san fhásach”, a deir siad. Thaispeáin sé grianghraf álainn dóibh den bheirt: “lánúin óg miongháire gléasta i gcaftans i lár an fhásaigh” chuir sé sin spéis iontu agus bheartaigh siad é a thiontú ina chéad scannán eile, scannán “nach raibh aon duine tar éis a rá faoi agus arbh fhiú é a dhéanamh”. “Mar gheall ar chomh maith le scéal grá álainn a mhaireachtáil, Bhí Sanmao ina cheannródaí freisin sa chroinic taistil a thaistil timpeall an domhain, .i. ón Eoraip go Meiriceá Laidineach, an Áise nó an India lena chuma úr agus a stíl bhunaidh agus dhíreach”, a mhíníonn siad.
D’aimsigh na stiúrthóirí saothar Sanmao, go beacht, tríd an gcéad saothar agus beagnach an t-aon saothar de chuid an scríbhneora aistrithe go Spáinnis: Dialanna Sahára, “ Chronicles den saol laethúil san fhásach le José María Quero a d’éirigh láithreach sa Téaváin. Ina measc bhí sé ag seinm le greann an chlais chultúrtha Thoir-Thiar agus labhair siad faoin saol san fhásach agus a gcomharsana sa Sahára”, leanann siad ar aghaidh. Ansin fuair siad go dtí an Nuachtáin Chanáracha, scéalta a saoil san oileánra, áit ar bhog an lánúin tar éis Márta Glas an Sahára agus áit ar mhair siad go dtí i timpiste mharfach, ag déanamh tumadóireacht scúba, a paisean agus a chuid oibre, fuair José María bás. D'fhill Sanmao ansin go Taipei agus lean sé ag taisteal ar fud an domhain, ina aonar.
Le José nó Hexi, mar a bhaist Sanmao é.
“Is cuid de mo shaol é fánaíocht, is maith liom imeacht. Ní mhothaím go bhfuilim i mo bhall áit ar bith, is cuid de gach áit mé, ach ní mhothaím mar chuid díobh. Dá mhéad a thaistilim is ea is mó a mhothaím i mo aonar." Scríobh Sanmao agus léann Lucía Jiménez i nglórtha sa chlár faisnéise a d’éirigh léi a saol a insint ó theistiméireachtaí theaghlach an scríbhneora (a deartháireacha), teaghlach Quero agus cairde coitianta óna ré sa Spáinn, a raibh aithne acu uirthi nuair a tháinig sé go dtí an chéad uair. Maidrid a bheith ag obair sa chéad bhialann Síneach sa phríomhchathair nó go raibh a chomharsana ina chuid ama is sona, sa bhfásach, ina gcónaí in El Aaiún, i dteach gan uimhir, áit ar thosaigh sé ag cócaireacht oidis tipiciúil den tábla Síneach le comhábhair go chuir a deirfiúr-chéile níos óige, Esther, í ón Spáinn.
“B’éigean do Sanmao taisteal, mheas sí gur nomad í féin, ‘is maith liom imeacht’ a dúirt sí”, mínigh na stiúrthóirí. “Rinne an spiorad saor sin íocón ban di freisin. Rinne Sanmao an rud nach raibh mná Síneach in ann, ag am nuair nach raibh fiú taisteal ceadaithe. Thairis sin, ba chosúil gur bhrionglóid a bhí i gceist le Spáinneach dathúil féasógach a phósadh. Bhí sé** ina fhuinneog i ndomhan coimhthíocha agus i bhfad i gcéin** a rinne aisling do na glúnta éagsúla”.
Níl scéalta Sanmao dírbheathaisnéiseach go hiomlán, is cineál uathfhicsin iad a chuaigh timpeall go folach sa Téaváin agus sa tSín ar feadh tamaill go dtí gur bhain siad amach saor-tóir a phléasc sna 1980idí nuair a tháinig an t-údar ar ais. Rinne sé cur síos ar an Spáinn le coimhthíochas den sórt sin, labhair sé ar a ghrá le mothúcháin den sórt sin tháinig siad chun smaoineamh nach raibh José María fíor. Tá an comhcheilg agus teoiricí ar fud an figiúr de Sanmao tá an oiread sin ann go ndearna siad géarleanúint uirthi go dtí go bhfuair sí bás tragóideach (féinmharú nó ailse, bhí caint ar dhúnmharú fiú).
Ar a chéad chuairt ar an bhfásach.
Níor chabhraigh an clú dÚsachtach agus a carachtar dubhach léi. Ba é an taisteal an t-aon éalú uaithi féin agus ón domhan. "Ní raibh ach nuair a thaistil sí i bhfad agus saor in aisce a bhraith sí go raibh sí beo," a scríobh sí. Agus é á léamh, bhraith go leor mná ina tír dhúchais an tsaoirse sin lionn dubh. Tá sé chomh deas níos mó eolas a fháil uirthi anseo freisin agus a grá don saol a roinnt. “Bean dosmachtach agus íogair í Sanmao, lán le solas ach freisin scáthanna, an-chasta”, a deir Marta agus Anna. Bhí sé iontach suimiúil againn freisin an droichead sin idir Thoir agus Thiar a thóg sé le José María, i ngan fhios dó, siombail den ghrá rómánsúil ar an taobh eile den domhan.”
Nochtann fionnachtain a phearsa, a litríocht agus a oidhreacht freisin bean a bhí “in ann meon glúin ban a athrú agus beathaigh an fonn a bheith oscailte don domhan agus taisteal”.
Spiorad gan staonadh, anam gan sárú.