ექსტრემადურა არის კულტურული სამყარო, რომელიც არასოდეს წყვეტს გაოცებას. მით უმეტეს, როცა ევროპიდან გვეუბნებიან, რომ გვაქვს ამ რეგიონში კულტურული სიმდიდრე, რომელიც ალბათ არ ვიცით როგორ დავაფასოთ.
ეს ხდება მაშინ, როდესაც გვესმის ექსტრემადურის დამახასიათებელი აქცენტი, ის მომენტი, როდესაც სიტყვა "castúo" ჩნდება გონებაში და ჩვენ თავს ვანებებთ კოლექტიური წარმოსახვის გატაცებას რომელსაც სურდა ექსტრემადურების (და მათი თავისებური მეტყველების) მოთავსება სააზროვნო კუთხეში.
ექსტრემადურას ყოველი ნაბიჯის გადადგმაზე ისტორიული სიურპრიზი გელოდებათ.
და ეს არის ის, რაც ექსტრემადურებმა გააკეთეს იმ კუთხეში: იფიქრეთ. ფიქრი იმაზე, თუ როგორ ვუთხრათ დანარჩენ ესპანეთს და მსოფლიოს, რომ კასტუო, უფრო სწორად ესტრემენიუ, არის ენა, რომელიც უარს ამბობს დავიწყებაზე, რომელიც უარს ამბობს „ცუდად მოლაპარაკე ესპანურად“ დასახელებაზე, რომელიც უარს ამბობს პოლიტიკურად კორექტულ თუ არა კულტურულ დაწესებაზე. მოკლედ, დამალვაზე უარს ამბობს.
დღეს ჩვენ გვინდოდა გვესწავლა საუბარი estremeñu და ჩვენთვის ცოტა რთული იყო, სწორედ ამიტომ მოგვიწია ექსპერტებს მივმართოთ.
გრანადის ღვთისმშობლის ეკლესია, ლერენაში (ბადახოზი, ექსტრემადურა).
ESTREMEÑU-დან კასტომდე
როდესაც ახსენებენ ექსტრემადურანების ენას, ამბობენ, რომ ისინი ურთიერთობენ თავიანთ მეტყველებაში, სახელწოდებით „კასტუო“. და ეს შეიძლება ითქვას, რომ ნახევრად რეალობაა მას შემდეგ Estremeñu შესანიშნავად შეიძლება ჩაითვალოს ენად და სახელწოდება "Castúo" უფრო გვიანდელი წვლილი იყო.
გვინდოდა ცოტა მეტი გაგვეგო და ჩვენ მივუახლოვდით ჰურდები საუბარი ანიბალ მარტინთან, მთარგმნელთან, რომელიც ძალიან დაინტერესებულია ლინგვისტიკით, ესტრემენუსა და მისი კულტურის მონიტორინგისა და კოორდინაციის ორგანოს წევრი (OSCEC) და ერთ-ერთი დიდი დამცველი და კულტურის პრომოუტერი, რომელიც ახერხებს ამ ენის დავიწყებას შორს.
Las Hurdes კასერესში.
ჰანიბალი გვიხსნის საიდუმლოს და გვახსენებს ამას თავად გაერო აღიარებს ესტრემნიუს ენად რომელიც შედის გადაშენების საფრთხის ქვეშ მყოფი ენების შავ სიაში: „ტერმინი „castúo“ საუკუნის წინ გამოიგონეს, როდესაც პოეტმა ლუის ჩამიზომ თავისი წიგნი გამოსცა კასტუოს მიაჟონი. კასტა აღნიშნავს კასტას, გლეხთა იმ შტოს, რომლებიც თაობიდან თაობას ინარჩუნებენ თავიანთ წეს-ჩვეულებებზე და რომლებსაც ეს ენა ჰქონდათ.
ამიტომაც დაიწყო მეტყველების კასტუოს დარქმევა და სავსებით მისაღებია. მიუხედავად იმისა, რომ სწორი რამ არის estremeñu, s-ით და არა x-ით“, აღნიშნავს ის. ექსტრემადურას დიდი ნაწილი კვლავ დასახლებული იყო ლეონის სამეფოს ხალხით, რადგანაც Reconquest პროგრესირებდა. ამ მიზეზით ასტურიულ-ლეონელები ამ მიწებზე ლეონის სამეფოს აღმოსავლეთ ნაწილიდან მოვიდნენ, თავისი ყველა თავისებურებით.
ხერეს დე ლოს კაბალიეროსი, ექსტრემადურა.
„ეს ენა მჭიდრო კავშირშია კანტაბრიულთან, ენა, რომელიც ახლა ხდება ცნობილი და რომლის ცოდნაც ცოტამ თუ იცის. როდესაც ეს ლეონური ენა ასე შორს სამხრეთით დასახლდა, მან მიიღო თავისი განმასხვავებელი მახასიათებლები, როგორიცაა მისწრაფება, თანდათან ვქმნით ესტრემენიუს“, განმარტავს მთარგმნელი და დასძენს, რომ გასათვალისწინებელია ისიც, რომ ესტრემენუ გალიციურ-პორტუგალიურთან ბევრ სიტყვას იზიარებს.
Estremeñu-ს აქვს განსხვავებული მართლწერა და ეს იყო ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ამოცანა ეუთო. შეიქმნა ახალი ლექსიკონი და, სხვა მრავალ აქტივობასთან ერთად, მოლაპარაკებებს მართავენ ექსტრემადურას ქალაქებში, რათა შეინარჩუნონ ეს ლამაზი ენა, რომელზედაც ცოტაა საუბარი.
ხალხთა სიმდიდრეც ენობრივია.
გარდა ამისა, ანიბალი გვეუბნება, რომ გეოგრაფიულად ესტრემენიუ ერთნაირად არ განვითარებულა. „ჩრდილო-დასავლეთის რეგიონში არის ყველაზე მეტად შემონახული ენა, ლას ჰურდესის ტერიტორია. თითოეულ ქალაქს ჰქონდა თავისი საუბრის გზა და ის, რასაც ესტრემენუ აპირებს, არის არა საკუთარი თავის, როგორც ენის დაწესება, არამედ იყოს რგოლი, რათა ქალაქებმა მოუსმინონ ერთმანეთს და დაინახონ მსგავსება და განსხვავებები თითოეულ ესტრემენუში. ენის მიზანია ინტეგრირება და არა დაწესება”.
estremeñu-ს ისტორიაში იყო ადრე და შემდეგ და ეს გარდამტეხი მომენტი დადგა 60-იან წლებში ფრანკოს რეჟიმის წიგნიერების პოლიტიკით. „შესაძლებელია, რომ ეგონათ, რომ ესტრემენიუ ხალხის საქმეა, იმ ადამიანების საქმე, რომლებმაც არ იცოდნენ ესპანურად კარგად საუბარი გაუნათლებლობის გამო. სამწუხაროდ, ესტრემენუს სიმდიდრე არ იქნა დაცული და ის ახლა გადაშენების საფრთხის წინაშეა. მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ კიდევ იყო მსგავსი ხალხი ბებიაჩემმა, რომელმაც ესპანური ლაპარაკი არ იცოდა, მხოლოდ ესტრემენიუ ლაპარაკობდა და ასევე ძალიან სწრაფად“. ჰანიბალი სიცილს შორის ეუბნება.
ოლივენცა, ბადახოზი (ექსტრემადურა).
ენა, რომელიც აღდგება
ესპანელი მოსაუბრესთვის ესტრემნიუზე ადამიანის საუბრის მოსმენა შეიძლება ძალიან რთული გასაგები იყოს. უფრო მეტიც, თითქმის რა თქმა უნდა, ის ვერაფერს გაიგებდა, რაც ითქვა, მას შემდეგ გამოთქმა და მათი ლექსიკის დიდი ნაწილი განსხვავებულია. სინამდვილეში, estremeñu-ს აქვს საკუთარი გრამატიკული და ორთოგრაფიული მახასიათებლები.
ევროპის საბჭო აღიარებს Estremeñu-ს, როგორც ენას, თუმცა, როგორც დიალექტს, ეს იყო
საუკუნის რომ იქნა აღიარებული. და ეს მას თითქმის გალიციურ, კატალონიურ ან ბასკურ დონეზე აყენებს. სამუშაო, რომელზეც ისინი ახლა არიან ორიენტირებულნი, არის ესტრემენიუს ამოღება გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ენების საზიზღარი შავი სიიდან და ამისათვის ისინი ატარებენ კონფერენციებს უნივერსიტეტში, როგორც ამ თვეში სალამანკას უნივერსიტეტში ან სოფლებში ლაპარაკობს ენის გასაზიარებლად.
ტრუხილიო, ექსტრემადურა.
სავარაუდოა, რომ დაახლოებით დაახლოებით 10 000 ადამიანი საუბრობს ესტრემენუზე, ძირითადად ლას ჰურდესის რაიონებში და ექსტრემადურას დასავლეთ ნაწილში. და თითოეულ ქალაქს აქვს ესტრემენუზე საუბრის საკუთარი გზა, რაც ამ ენის შესწავლას კიდევ უფრო მომხიბვლელს ხდის. არსებობს მრავალი მახასიათებელი, რომელიც განასხვავებს მას, მაგალითად, სიტყვების დახურვა "u" ან "i"; ასპირირებული 's'; ბევრჯერ "o" ხდება "u" ან ზმნები მთავრდება "l"-ით, ასპირირებული "h"-ის არსებობა ესპანურში "f"-ის ადგილზე. და გრძელი და სხვა.
ეს არის საკუთარი სიტყვების რაოდენობის დათვლის გარეშე, რომლებიც მათი ლექსიკის ნაწილია (დაახლოებით 18000 სიტყვა). ერთი რამ, რაც ცხადია, არის ის, რომ თუ ესტრემენიუ შენარჩუნდა, ეს იმიტომ მოხდა, რომ ქალაქების მოსახლეობას სურდა გაეგრძელებინა მასზე საუბარი. დღეს, ასოციაციების მუშაობა, როგორიცაა OSCEC ან კულტურული პრომოუტერები, როგორიცაა Aníbal Martín, გვაძლევს შესაძლებლობას გვქონდეს მიზეზი, რომ ჩვენი ქვეყანა უფრო მრავალფეროვან ადგილად ვაქციოთ, სადაც კიდევ ერთი ენის ადგილია.
რადგან კულტურისთვის ყოველთვის არის უფსკრული და estremeñu იმსახურებს თავის ადგილს ჩვენ შორის, მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთ ჩვენგანს ასე უჭირს მისი სწავლა.
მერიდა.
”ასე მინდა ვთქვა, ვთქვა ის, რასაც ვგრძნობ, იმ ღრმა გრძნობით, რაც ამ ქალაქს აქვს
ჩვენი ასე რომ, მე მინდა ვიმღერო, ლამაზი სამზარეულოები ჩემი სისხლის ამ მიწის წინააღმდეგ, რომელიც მავსებს, თუ მოვიტყუებ"
(კრუზ დიას მარკოსი - პოეტი)
BOUS ტრეკი ცნობისმოყვარეებისთვის
სიერა დე გატას ქალაქებს შორის ლაპარაკობენ La Fala, დიალექტი, რომელიც კულტურული ინტერესების აქტივად არის აღიარებული 2001 წლიდან. ზოგიერთი ქალაქი, როგორიცაა ვალვერდე დელ ფრესნო, ორენოვანია და თქვენ შეგიძლიათ იპოვოთ რესტორნის მენიუ ორ ენაზე. ეს ენა, რომელსაც აქვს გალიციურ-პორტუგალიური ფესვები და დიდი გავლენა ესტრემენუდან, იქ ჩვეულებრივ ლაპარაკობენ.
თავად OSCEC-ის ვებსაიტს აქვს Estremeñu ლექსიკონი, რომლის კონსულტაცია თავისუფლად შეგიძლიათ. ძალიან საინტერესოა დავინახოთ მსგავსება (ან არა), რაც ბევრ სიტყვას აქვს ესპანურთან. რაიანო პორტუგალიური, ასევე ცნობილი როგორც "ოლივენტინო" არის კიდევ ერთი ლინგვისტური მოდალობა, რომელიც გამოიყენება ექსტრემადურაში. ცნობილია, როგორც ოლივენტინო, რადგან ლაპარაკობენ ოლივენცასა და ტალიგაში. როგორც ხედავთ, ექსტრემადურას ლინგვისტური აურზაური ამაღელვებელია.