Niċċelebraw it-80 anniversarju tax-xogħol
1. KIEN ORDNI Repubblikana
Delegazzjoni magħmula fost oħrajn minn Max Aub jew Luis Lacasa, Żar lil Pablo f’Pariġi biex jibgħatlu t-talba tiegħu. Dan kien jikkonsisti f’mural kbir ta’ 11x4 metri biex ikopri l-atriju tal-Padiljun tar-Repubblika Spanjola ta 1937 Wirja Internazzjonali ta’ Pariġi.
L-ewwel tweġiba kienet dubjuża msaħħa mill-fatt li Picasso qatt ma kien pinġa pittura ta’ daqsijiet bħal dawn. Madankollu, fl-aħħar mill-aħħar aċċetta l-kompitu u, wara ħafna provi u żbalji, irnexxielu jpinġi 'Guernica' biss 7 ġimgħat.
tnejn. …LI PAWLU GĦANDU L-AĦĦAR
Madankollu, din l-għaġla ma żammitx ix-xogħol ewlieni tal-padiljun milli jasal tard għall-inawgurazzjoni. Il-qtugħ taż-żigarella tal-Expo l-kbira kien fl-aħħar ta' Mejju filwaqt li l-'Guernica' ma kienx imdendel mal-ħajt tiegħu qabel xahar wara . Dan, flimkien ma’ fatturi oħra, ikkawża l-pavaljun iddisinjat minn Jose Luis Sert u Luis Lacasa ma kienx miftuħ sat-12 ta’ Lulju.
Guernica f'waħda mill-vjaġġi tiegħu (Mużew Muniċipali ta' Amsterdam)
3. SWAQ 200,000 frank
Kif ġara mal-kumplament tax-xogħlijiet esebiti f’dan l-ispazju, l-ispiża tagħhom kienet biss dik tal-materjali tagħhom. F'dan il-każ, il-mural il-kbir kien stmat minn Pawlu nnifsu għal 200,000 frank. Il-ġbir totali, maqsum f'żewġ somom ta' 50,000 u 150,000 frank rispettivament, Kien l-argument li l-Istat Spanjol uża biex jassigura s-sjieda tal-pittura wara l-mewt ta’ Picasso fl-1973.
Erbgħa. IL-MOVJA TA' PICASSO
Id-dimensjonijiet kolossali ta’ dan ix-xogħol ġiegħlu lil Pablo jiċċaqlaq mill-istudju u jieħu l-affarijiet tiegħu f’attic fil- rue des Grands-Augustins . Interessanti li f’dan l-istess bini, Balzac kien lokalizzat il-workshop tal-protagonista ta’ il-kapolavur mhux magħruf , rumanz li Picasso stess kien illustra għaxar snin qabel. Il- rekwiżiti tad-daqs sfurzawh ukoll ‘irriċikla’ tila li biha kien qed jagħti ġieħ lill-barriera Joselito.
ammirazzjoni pura
5. B'ESPERJENZA B'XOGĦLIJIET AKTAR ESSENZJALI TAL-ART
Fil-Padiljun tar-Repubblika Spanjola mhux biss spikkaw id-disinn ta’ Sert u Lacasa u x-xogħol kbir ta’ Picasso. Din l-arma artistika u arkitettonika sottili kontra l-faxxiżmu u l-Frankiżmu f’nofs il-Gwerra Ċivili kellha wkoll xogħlijiet ta’ Miró, Julio González jew Alexander Calder . Allinjament stellari li, b'xi mod, huwa rikrejat imxerred mal-** Mużew taċ-Ċentru Nazzjonali tal-Arti Reina Sofía **.
6. KIEN ISPIRATI MINN ARTIKOLU FIL-TIMES
Speċifikament, f'wieħed intitolat _ It-traġedja ta' Guernica _ ippubblikata fis-27 ta’ April u miktuba minn George Steer. Jiddettalja l-effetti devastanti tal-bombi li twaqqgħu fis-26 ta’ April mill-Leġjun Condor, kif ukoll jagħti veraċità internazzjonali lill-verżjoni tal-Lehendakari José Antonio Aguirre, li kellu jikkonfronta l-malafami Frankisti li akkużaw lill-armata Baska stess bħala l-awtur tal- massakru. Ir-rabja pprovokata mill-attentat tat-truppi nazzjonali biex jeħilsu mill-mejtin kien dak li ispira lill-pittur minn Malaga biex joħloq ix-xogħol tiegħu.
7. KELLHA DIVERSI SKĊĊIJIET FURJUŻI U KLEWAĦ
Dan il-mural kbir ma jistax jinftiehem mingħajr l-abbozzi tiegħu. B’kollox hemm sa 45 xogħol-essay li Picasso kellu jwettaq sakemm wasal għall-aħħar waħda. Fost il-verżjonijiet differenti, tispikka waħda li fiha introduċa ponn mgħolli bħala simbolu ta’ reżistenza, li spiċċa ċaħad bħala li jippolitiċizza b’mod eċċessiv il-pittura. Jispikka wkoll test li fih il-mural kien bil-kulur sħiħ..
Dan il-mural kbir ma jinftiehemx mingħajr l-abbozzi tiegħu
8. L-EWWEL IMPRESSJONIJIET ĦAZINA
Il-Kritiku Amerikan Klement Greenberg wasal biex jikkwalifika x-xogħol bħala “stupid” filwaqt li kreaturi oħra kontemporanji bħal Edward Pignon jew il-filosfu Pawlu Nizan raw bħala xi ħaġa negattiva li x-xogħol ma kellux konnotazzjoni politika kbira, bħallikieku r-riżultat kien debboli u ma tantx attivist. Illum, ftit jiftakru dawn il-kunjomijiet.
9. "LE, GĦAMILTU"
Iva, in-Nazis kienu jafu b’dan ix-xogħol u iva, dawn il-ġlied iġġeneraw xi ftit aneddoti. L-ewwel, l-aktar ovvju: kienet inkluża fil-katalgu ta 'kreazzjonijiet ipprojbiti u mgħarrqa mill-partit fil-gwida Nazisti għall-Expo. Fil-fatt, huma kklassifikawha bħala a “taħlita ta’ partijiet tal-ġisem li kull tifel ta’ erba’ snin jista’ jagħmel” . It-tieni, l-aktar kurjuż, peress li jirrakkonta l-konfront bejn Picasso u kurunell tal-Gestapo. Jgħidu li l-uffiċjal staqsieh, b’ritratt tax-xogħol f’idu, jekk kienx hu li għamel dan. Lilu Pawlu wieġeb "le, għamilt dan".
10. INSERVA BIEX JIĠBRU FONDI
L-użu tiegħu favur ir-Repubblika ma spiċċax mat-tmiem tal-Expo. F’idejn in-negozjant tal-arti Paul Rosenberg, il-pittura vvjaġġat madwar l-Ingilterra bejn l-1938 u l-1939 sabiex tiġbor flus għall- Kumitat Konġunt Nazzjonali għall-Għajnuna Spanjola (Kumitat għall-Għajnuna lir-Refuġjati Spanjoli) ta' Londra. Il-parti negattiva ta 'dawn il-varjazzjonijiet kienu l- danni żgħar li sofriet fit-trasferimenti.
Guernica fil-MoMA
11.**L-EWWEL DAR TIEGĦU KIENET IL-MOMA**
Kienet ix-xewqa ta’ Pablo Picasso nnifsu li l-pittura ma tpoġġix sieq fuq art Spanjola sakemm waqa’ l-Frankiżmu. Għal dan għażel il-MoMA, mużew li ma kienx biss istituzzjoni, iżda serva wkoll bħala vetrina għall-artisti u l-kreaturi tal-avantgarde. Minn hemm ivvjaġġa madwar l-Istati Uniti u madwar id-dinja f’okkażjonijiet differenti, alimentat il-fama tal-pittur minn Malaga sakemm sar l-aktar artist rikonoxxibbli ta’ ġenerazzjoni sħiħa.
12. ĠIE attakkat FL-1974
Mill-1958 għex “kwiet” fil-kmamar ta’ din l-istituzzjoni Amerikana. L-uniku xokk għall-mural matul dan iż-żmien kien attakk inkonsegwenzjali. L-awtur, Tony Shafrazi, kien jappartjeni lill-grupp **AWC (Artist Workers Coalition) **, organizzazzjoni li fehmet l-arti bħala arma kważi letterali kontra l-Gwerra tal-Vjetnam.
Fit-28 ta’ Frar, 1974, Tony iddeċieda li l-aħjar mod biex jilmenta dwar l-amnestija li Nixon kien ta lil William Caley (wieħed minn dawk responsabbli għall-massakru ta’ My Lai) kien li jieħu. borma żebgħa ħamra u żebgħa fuq il-Guernica il-frażi "Kill lies all" ("Oqtol il-gideb kollu").
Fortunatament, kisja tar-reżina li l-mużew kien applika qabel fuq il-pittura żammet li l-attakk ma jkunx aktar minn headline bombastiku għall-aħbarijiet tal-1 ta’ Marzu.
13. IL-REINA SOFÍA ĠIE MAĦLUQA GĦALIH
Għalkemm b'xi sfumaturi . Huwa minnu li wieħed mill-fatturi li ppromwova l-ħolqien ta’ dan iċ-ċentru kbir għall-arti Spanjola kontemporanja kien il-ħtieġa li jkun hemm spazju għal dan ix-xogħol kbir ladarba reġa’ lura Spanja fl-1981. L-ewwel dar nazzjonali tiegħu kienet il-Casón del Buen Retirement, iżda fl-1992 marret b'mod definittiv fil-post attwali tagħha.
Naturalment, kemm il-mural kif ukoll il-kamra donnhom jiddjalogaw ma’ xulxin u huma estetikament simbjotiċi, peress li hija waħda mill-ftit kmamar fl-isptar il-qadim Sabatini li mhumiex bla ruħ jew sproporzjonati. Barra minn hekk, il-galleriji kontigwi jippermettu li juru l- 45 skeċċ li huma ppreservati, kif ukoll il- Ir-ritratti ta' Dora Maar li jiddokumentaw il-proċess tal-ħolqien tagħhom u l- mudell tal-Padiljun tar-Repubblika Spanjola fejn kien esebit għall-ewwel darba.
Jean Fraser ħdejn il-figura tax-xama’ ta’ Pablo Picasso
14. IS-SIMBOLOĠIJA DUBTIBA (U PROFITTABBLI).
Il-‘Guernica’ għandha dettalji daqs kemm teoriji dwar it-tifsira ta’ kull karattru u kull xena. Madankollu, Pablo Picasso dejjem irrifjuta li jwieġeb kwalunkwe mistoqsija dwar x'hemm wara kull ġest. Hemm teoristi li jiġġustifikaw din l-attitudni bħala ġest ieħor ta’ ġenju. Hemm esperti oħra li jiddefinixxu din in-nebula bħala "interessat", peress li serva bħala pitrolju għall-ispekulazzjoni, il-bini tal-ħrafa u l-lingwa tagħha stess.
Tkun kif tkun, ir-realtà hi li Picasso ma kellux għalfejn jerġa’ jħares lejn il-kont tat-tfaddil tiegħu minn meta pinġa din il-pittura. Wara din l-akkumulazzjoni ta’ deċiżjonijiet kien hemm ir-rappreżentant u n-negozjant ewlieni tiegħu Henry Kahnweiler, li rrakkomandalu din l-istrateġija u li, min-naħa tiegħu, kważi ttradih meta assigura li Picasso kien stqarr lilu li l-famuża lampa tax-xemx kienet “biss” mezz meħtieġ biex jagħti dawl u dell lill-pittura.
Bolla Ċekoslovakka tal-1966
ħmistax. qalb tripartita
Mill-ispekulazzjonijiet kollha li jdawru x-xogħol, waħda mill-aktar plawsibbli hija dik li tiżgura li t-tliet nisa li dak iż-żmien kienu jokkupaw (jew itturmentaw) qalb Pablo jkunu rappreżentati fil-mural. Min-naħa waħda, il-passat Żeffiena Russa Olga Khoklova , il-mara li jipprova jinsa billi jirrappreżentaha fi fjammi fir-raġel li jitlob iħares lejn is-sema. Metafora doppja li biha kkritika wkoll il-persekuzzjoni tal-arti mir-ribelli.
Min-naħa l-oħra hija Marie Therese Walter , dilettant tal-pittur u omm ta’ bintu Maya, li hu jirrappreżenta tmexxi t-triq minkejja l-‘xokk’ tal-massakru bħala l-mara bil-lampa taż-żejt.
Fl-aħħarnett, Dora Maar, sħabu sentimentali u intellettwali għax fil-mumenti li fihom tpinġit il-pittura, setgħet ikollha preżenza doppja, kemm fil-mara għarkupptejha li tinfaqa’ tibki kif ukoll fil-barri androċefaliku, peress li l-karatteristiċi tagħha jixbħu lil dawk ta’ dan l-artist Franċiż.
*Artiklu ppubblikat fl-4 ta' April, 2017 u aġġornat fis-26 ta' April, 2019
Guernica, ibbumbardjat, fis-26 ta’ April, 1937