Pellegrin ħdejn il-katidral ta’ Oviedo.
is-sebgħa mogħdijiet tal-pellegrini storiċi li jgħaddu mill-provinċja ta’ León: il-Mixja Franċiża, il-Mixja tax-Xitwa, il-Mixja ta’ Madrid, il-Vía de la Plata, ir-Rotta Vadiniense, il-Mixja l-Antika u Camino de San Salvador, dan tal-aħħar huwa wieħed mill-inqas magħrufa u, madankollu, wieħed mill-pellegrinaġġi Compostela l-aktar notevoli, jekk inħarsu lejn il- importanza tar-renju Asturijan fil-kult primittiv ta’ Santiago.
Fil-fatt kien il- Pellegrinaġġ ta' Alfonso II ta' Asturias fis-sena 829 tul il-Mixja Primittiva –li jżur il-fdalijiet tal-appostlu wara l-iskoperta tiegħu– dak li ikkonsolidat bħala l-fus tal-pellegrinaġġi għal Compostela: Campus Stellae. Sal-'Qasam tal-Istilla' tal-Muntanja Libredón, fiż-żona tas-sede episkopali remota ta' Iria Flavia f' fejn l-eremita Pelayo kellu rivelazzjoni mill-anġli, li bil-manifestazzjonijiet luminużi tagħha indikat fejn kien il-qabar tal-evanġelista ta’ Hispania, Santiago.
Oviedo u l-katidral imponenti tiegħu
L-ORIĠINI TAT-TRIQ GĦAL SAN SALVADOR
Il-pellegrinaġġ fit-tfittxija tal-indulġenza plenarja għad-dnubiet infirex fis-seklu 10 u miegħu l- qima tal-massa tar-relikwi tal-qaddisin u l-martri, fosthom kienu jispikkaw dawk mgħasses **fil-Kamra Mqaddsa ta’ San Salvador, il-katidral ta’ Oviedo **(kapitali tar-renju Asturian).
Għal din ir-raġuni, meta l-qorti ġiet trasferita għal León fl-910, ġiet promossa rotta ġdida, il-Camino de San Salvador, li, wara t-tqassim tat-toroq Rumani antiki, servew bħala passaġġ tal-firxa tal-muntanji Cantabrian u bħala rabta bejn it-tramuntana Kristjana u n-nofsinhar Musulmani. Ukoll bħala mezz biex tkompli żżur – jew fit-triq lejn jew minn Compostela – ir-relikwarju tal-katidral ta' Oviedo, fl-inventarju tagħhom huma msemmija relikwi ta’ l-Arka Mqaddsa, bħas-saltnu li kien jgħatti wiċċ Ġesù, framment tal-libsa tiegħu, xewk mill-kuruna tiegħu jew ħobż mill-aħħar ċena.
San Isidor ta Leon
AĦRAB, KIESĦ U PERIKOLUŻ
Ħafna kienu l- perikli rrakkontati mill-pellegrini li ħadu din it-triq li telaq minn León lejn il-belt ta’ Oviedo: dud, orsijiet, ilpup u raiders. Dak li ma waqqafx minnha għaddew nobbli, kleriki u slaten u appoġġjawha bid-donazzjonijiet tagħhom biex isir wieħed mill-aktar ċentri ta’ pellegrinaġġ importanti fil-Medju Evu. Koppja Franċiża mis-seklu 16 għalhekk tiġbor fil-qosor l-essenza nobbli tagħha: "Min imur Santiago u mhux San Salvador iżur lill-qaddej u jħalli lir-raġel."
Permezz triq li titla’ l-Bernesga, naqsmu l-firxa tal-muntanji tal-Kantabrija, inżuru eremitazzjonijiet b’vokazzjoni Marjana, jimxu fuq mogħdijiet tradizzjonali tal-muletier, kwiet axxendenti li jimxi bejn qċaċet u foresti, li jinkuruna l-pass ta 'Pajares, Nieżel mill-port (illum infestat minn bliet tal-minjieri), li jħaddan il-baċir ta’ Nalón, wieħed laħaq il-bieb ta’ Cimadevilla, ħdejn il-bażilika ta’ El Salvador, mibdula f’katidral gotiku.
Il-katidral imponenti ta' León.
IL-ĦAMES STADI
1. Minn León sa La Robla (27 km): Fil-viċinanza tal-isptar San Marcos de León (Parador Nazzjonali riabilitat dan l-aħħar) Il-Camino Frances u l-furketta Camino de San Salvador, li tkompli max-xatt tax-xellug tax-xmara Bernesga sakemm tasal –wara li taqsam il-masġar tal-ballut tal-Muntanja San Isidro– Carbajal de la Legua, belt max-xmara fejn għad hemm djar magħmula minn adobo u blat, imma li minnhom m’għadx hemm fdalijiet tal-monasteru ta’ Santa Marija, okkupat mill-kanonċi tal-ordni ta’ San Agustin u aktar tard mis-sorijiet Benedittini (li wara ġew trasferiti). sal-kunvent tal-Plaza del Grano de León, fejn huma magħrufa bħala 'las carbajalas').
Is-sazz u l-ballut se jkunu sħabna tal-ivvjaġġar tul il-mogħdija ta’ l-art u ħamrani li matulha l- bliet ta’ Cuadros, Cabanillas, La Seca u Cascantes sakemm tasal La Robla, li l-ermitaġġ tiegħu ta’ Nuestra Señora de Celada – ippresedut minn inqix polikromatiku Ruman ta’ Nuestra Señora de las Nieves, patruna tal-belt – huwa moħbi ħdejn il-massa industrijali li hija l-impjant tal-enerġija termali tal-lokalità.
Plaza del Grano de León.
2. Minn La Robla sa Pobladura de la Tercia (22.8 km): Mit-triq li jgħaqqad La Robla ma’ Puente de Alba tista tara akwedott tas-seklu 18 magħruf bħala l-Escañao, differenti ħafna mill- pont medjevali kien jaqsam il-Bernesga fl-għoli ta’ din il-belt żgħira Leoniża li, possibilment, għandu ismu lill-kastell ta’ Alba li kien fiż-żona.
Kastell ieħor, dak fit-territorju ta’ Gordon, ukoll ħalla traċċa toponimika fiż-żona. Peredilla de Gordón, Nocedo de Gordón u Huergas de Gordón jimxu wara xulxin fuq il-Camino de San Salvador – iħallu warajhom l-eremitaġġ notevoli ta’ Nuestra Señora del Buen Suceso– sakemm tasal Pola de Gordón, punt ta’ referenza fil-wied ta’ Bernesga.
Beberino jilqa’ lill-pellegrin bil-pont ta’ San Pedro, l-ermitaġġ ta’ Nuestra Señora del Valle jippreċedi salib it-toroq li huwa Buiza bid-djar majestiċi tagħha u l- Mogħdija tal-Forcada de San Antón –li twassal għall-aħħar muniċipalità ta’ León f’din ir-rotta, Villamanín de La Tercia– hija waqfa tar-riġlejn dejjem tiżdied li tagħtina **veduti mingħajr paragun tal-medda muntanjuża kollha tal-Kantabrija. **
Puerto de Pajares, pass tal-muntanji antenati li jgħaqqad il-provinċji ta 'León u Asturias.
3. Minn Poladura de la Tercia għal Pajares (14.7 km): Wara li tħalli Pobladura de la Tercia, il-mergħat ħodor tal-wied tagħha u r-ravina La Carbona, ikollna nsalvaw il-pass ta’ Coito, f’1,500 m.a.s.l. (ftakar li hemm sezzjonijiet li jimxu f'aktar minn 1,200 metru ta' altitudni), qabel tibda l- inżul qawwi li se jeħodna – tul il-mogħdija l-antika ta’ Arrieros – sal-wied tal-Arroyo de Madera minn fejn tista' tara l-knisja kolleġġjata ta' Arbas del Puerto, rappreżentant fidil tal-istil Romanesk rurali Leoniż. Is-sors tal-Bernesga huwa viċin ħafna u, ftit metri 'l bogħod, il-port ta' Pajares.
Knisja Kolleġġjata ta’ Santa Marija, f’Arbas del Puerto, León.
4. Minn Pajares sa Pola de Lena (24.8 km): L-aktar parti muntanjuża tat-triq spiċċat, iżda l-ebusija tagħha mhix, peress li il-mogħdijiet li jaqsmu l-kunsill ta’ Lena jkomplu jkunu impenjattivi.
Wara l-inżul tax-xmara Pajares se nħallu warajhom il-bliet rurali ta' Santa Marina, Llanos de Somerón, Fresnedo u Herías sakemm naslu. Campomanes, fejn il-Pajares u l-Huerna jikkonverġu biex jiffurmaw ix-Xmara Lena.
Titlifx żjara fil-knisja pre-Rumanika ta Santa Cristina, monument ramirense b’reminiscenzi ċari Visigothic. Mill-bibien ta’ din il-knisja bil-kaxxa-forti -probabbilment monastika- inkunu ħames kilometri biss minn La Pola, l-akbar parro//a fil-kunsill Lena, li tag[ha djar numerużi bl-isem u palati huma xhieda tal-passat nobbli tal-belt Asturiana.
Veduta ta’ barra tal-knisja ta’ Santa Cristina de Lena fir-rebbiegħa.
5. Minn Pola de Lena sa Oviedo (32.5 km): Għad fadlilna ftit roller coaster ta’ tlugħ u nżul sakemm naraw Oviedo għall-ewwel darba. Minn La Pola se ninżlu għal Mieres del Camino biex terġa’ titla’ sal-quċċata ta’ Padrún u terġa’ lura għal 150 metru ‘l fuq mil-livell tal-baħar f’Olloniego, qabel terġa’ tieħu t-triq għat-telgħa biex jasal ir-ra[al ]g[ir ta’ Picullanza.
Hemm min jippretendi li ra b’ċarezza totali it-torri tas-Sancta Ovetensisse (kif hu magħruf il-katidral ta’ Oviedo) mill-Monxoi li hemm ħdejn il-fdalijiet tal-ermitaġġ ta’ Santiago, oħrajn saħansitra jsostnu li għandhom jiddistingwi l-Kantabriku fil-bogħod, imma dak li l-pellegrini kollha li jaslu f’dan il-punt jistgħu jaffermaw, mingħajr riskju li jiżbaljaw, huwa dak il-veduta panoramiċi tal-belt taħt il-protezzjoni tal-Muntanja Naranco hija spettakolari.
Oviedo hija nobbli u belt b'ħafna stil.
Iċ-ċentru storiku ta Oviedo tilqa’ lill-viżitatur bil-qagħda ta’ belt nobbli u bi stil: il-kafetteriji tal-pedonali Cimadevilla, il-Mużew tal-Belle Arti tal-Asturias fil-Palacio de Velarde u l-Casa de la Rúa mis-seklu 15 – l-eqdem bini ċivili fil-belt – diġà fi Plaza Alfonso II El Casto, fejn il-katidral jinsab imponenti għassa fil-Kamra Mqaddsa tagħha, fost ħafna relikwarji oħra, il-Victoria Cross u l-Angels Cross, simboli ta’ Asturias u Oviedo.