Ja, cultuur is ook vloeibaar. Wijngaarden en wijnen uit het noordwesten van Spanje Het was een proefschrift dat de geograaf Alain Huetz de Lemps twaalf jaar in beslag nam, geschreven tussen 1955 en 1967. Het avontuur bracht hem ertoe om door vele steden in Rioja, Galicië of het noorden van Castilla y León te reizen, met boeren te praten en begrijpen, vanaf de oorsprong, de wijnen van Spanje. Een halve eeuw na voltooiing is zijn werk dankzij het initiatief van de Stichting Vloeibare Cultuur.
"Ik wist niet in welke problemen ik mezelf bracht." legt Alain Huetz de Lemps uit, toen hij aan het avontuur begon dat hem naar het noorden van Spanje zou brengen om zijn proefschrift te schrijven. De Franse geograaf, die afgelopen juli de kaarsjes uitblies op een taart waarmee hij zijn 95e verjaardag vierde, herinnert zich zo een van de avonturen van zijn vruchtbare leven, die van het voorbereiden van de scriptie waarvoor hij de Hoogleraar Geografie aan de Universiteit van Bordeaux, en waar hij in 1992 met pensioen ging na een boeiende professionele carrière.
Alain Huetz de Lemps en Nicole Méndez.
Het proefschrift heette, in het oorspronkelijke Frans, Vignobles et vins du Nord-Ouest de l'Espagne, en dankzij een nauwgezette en gewetensvolle benadering van de geografie, geschiedenis en samenleving van Spanje in de jaren '50 en '60, zijn werk heeft de academische grens overschreden en is een verplicht naslagwerk geworden.
Omdat Wijngaarden en wijnen uit het noordwesten van Spanje Het is een uniek boek dat Alain twaalf jaar nodig had om te voltooien en dat begon in het kantoor van zijn professor Roger Dion, bekend geograaf en auteur van een ander belangrijk werk over wijnbouw in Frankrijk, Histoire de la vigne et du vin in Frankrijk. Hij was het die Alain voorstelde om de Spaanse wijngaarden te bestuderen, een bepaald gebied kiezen en verlaten, legt hij uit "geografisch consistent".
MET DE AUTO VAN STAD NAAR STAD
Dus, op 24-jarige leeftijd en zijn Renault 4/4, de eerste auto van het Franse merk die in Spanje werd geproduceerd en hier bekend onder die naam vanwege het hebben van vier deuren, vier vierkanten en vier paarden, en dan een symbool van naoorlogse verbetering en vrijheid, Alain stortte zich in het diepe Spanje van de jaren '50, zoals hij vertelt, "regio per regio" en "stad voor stad".
Alain Huetz de Lemps.
Zijn reis bracht hem ertoe landelijke gebieden en parochies te verkennen en zich onder te dompelen in een veelheid aan gemeentelijke archieven dat ze soms de hulp van andere jonge Spaanse geografen nodig hadden om toestemming te krijgen en dat Alain toegang had. EEN ja, de deuren van het gemeentearchief van Madrid, Valladolid of Simancas werden voor hem geopend. Geboren in Bourges en Franstalig, moest hij zichzelf helpen met zijn vrouw Nicole Méndez, geboren in Madrid, om de documenten te lezen en, zegt Alain, een "essentiële" intellectuele hulp te bieden.
Hij sliep in pensions, at eenvoudige gerechten en ging op in de mensen van de steden die hij bezocht. Zijn onderzoek voerde hem door de wijngaarden van Galicië, Asturië, Santander, Euskadi, Navarra, Rioja en enkele provincies van Castilla y León, in totaal 300.000 hectare. dat ze het vijfde deel van de Spaanse wijngaard veronderstelden; zo'n 155.000 vierkante kilometer grondgebied in Atlantisch Spanje, de Duero-regio tot aan de grens met Portugal, het bovenste Ebro-bekken, Rioja en Navarra, tot achttien verschillende provincies.
Alain ontdekte landen vol contrasten in de wijngaard en in de kwaliteiten van de wijnen. Ook in de sociale, of Hij merkte het verschil op tussen kleine wijnmakers en hun ambachtelijke of rudimentaire werk en authentieke 'wijnfabrieken' zoals de geograaf beschrijft in de proloog, die gebruik maakten van moderne technologie. Terwijl in sommige steden de wijn in zakken reisde en op oude muilezels zat, verdeelden grote tankwagens de wijn op korte afstand, afkomstig uit La Mancha, in de winkels van de steden.
Alain Huetz de Lemps en Nicole Méndez, vandaag.
Voor hem genoten de wijngaarden van het noordwesten van Spanje van een diversiteit die hij omschrijft als buitengewoon, en zijn doel met het proefschrift was om de meest originele aspecten ervan vast te leggen "voordat deze oude fundamentele activiteit wordt binnengevallen door een deprimerende uniformiteit".
DUIKEN IN DE LANDELIJKE OMGEVING VAN SPANJE IN DE jaren '50
Wijngaarddistributie, klimaat, phylloxera-crisis in de 19e eeuw, conflicten tussen eigenaars en arbeiders, de komst van de industrie in de wijnwereld, coöperaties of de ontwikkeling van de wijngaard vanuit historisch perspectief zijn slechts enkele van de thema's van dit boek dat, 50 jaar later, nog steeds modern is en heeft gediend als referentie voor de samenstelling van sommige benamingen van wijnoorsprong in Spanje.
Alain merkt in de proloog op dat de diversiteit in het klimaat en een complexe historische evolutie tekortschieten om de originaliteit van de wijngaarden van Noordwest-Spanje te verklaren, en voegt eraan toe dat "wijnboeren hebben moeten vechten tegen veel vijanden om hun plantages in stand te houden en te ontwikkelen, en natuurlijke plagen zijn soms minder erg geweest dan menselijke rivaliteit."
Als bevoorrechte getuige van een tijd en een territorium reflecteert Alain die realiteit zonder erin in te grijpen, maar met een menselijke blik. De Master of Wine Pedro Ballesteros zegt over het boek: "Ik hield al van Alain voordat ik hem ontmoette, omdat hij mijn ogen heeft geopend" bij het beschrijven van "mensen die zijn ingeschreven in landschappen", waardoor het boek passages behoudt die volledig up-to-date zijn .
Hij voegt er ook aan toe dat zijn werk een groot aantal wijngaarden blootlegt "bijna onbekend, van onontgonnen potentieel, van" verhalen van verlatenheid en isolement waardoor een groot wijngebied niet kon worden geëxploiteerd" en dat de ontwikkeling van sommige regio's en de waarde van hun unieke wijngaarden niet zozeer het resultaat is van een "goddelijke zegen" evenals sociale ontwikkeling en markten.
Alain voltooide zijn proefschrift op 40-jarige leeftijd, het verzoenen van zijn werk als professor aan de universiteit met het schrijven van het werk en onderzoek tijdens niet-onderwijsseizoenen. Dankzij een drukker uit Bordeaux die hem hielp bij het samenstellen van de tekst en het aanpassen van bijzonderheden van het Spaans naar het Frans, zoals eñes of accenttekens, kon het werk worden gedrukt (een essentiële voorwaarde om het te kunnen publiceren en voor een rechtbank te kunnen lezen) en de geograaf kreeg een vermelding van Très Honorable, naast het winnen van de leerstoel.
Wijngaarden en wijnen uit het noordwesten van Spanje.
EEN ESSENTIEEL BOEK EN EEN SPANNEND LEVEN... EN EEN LANG LEVEN
Wijngaarden en wijnen uit het noordwesten van Spanje het ging zonder pijn of glorie voorbij in ons land, maar na verloop van tijd begonnen mensen erover te praten en om enkele van zijn fragmenten te vertalen.
Het was de Liquid Culture Foundation, een project gecreëerd door Alma Carraovejas voor, legt de eigenaar van de wijnmakerij, José María Ruiz, uit voor de "verdediging, promotie en verspreiding van de wijncultuur, met respect voor het wijnbouwkundige, culturele en menselijke erfgoed en de processen die aanleiding geven tot wijnbereiding”, die kennis nam van het werk en, als de eerste van zijn acties via zijn redactionele afdeling, overwoog om het volledig te vertalen en te bewerken, naar binnen een "compendium van kennis dat drie en een halve kilo weegt", voegt de directeur van de Stichting, Cristina Alcalá, toe. Het werk behoudt zijn tweedelige lay-out en behoudt de originele kaarten en notities die Alain met de hulp van Nicole schreef.
Om Alain te overtuigen en het werk te kunnen publiceren, reisde Cristina, vergezeld van de directeur van Alma Carraovejas, Pedro Ruiz, naar Bordeaux, waar het echtpaar Huetz de Lemps woont, en beiden klopten op hun deur, te beginnen een mooie vriendschap die, naast het publiceren van het boek, aanleiding heeft gegeven tot een documentaire nog steeds in productie die dit fascinerende avontuur van een niet minder fascinerende onderzoeker weerspiegelt.
Alain Huetz de Lemps, vandaag.
Huetz de Lemps is, in zijn 'lange, zeer lange carrière', zoals hij het zelf omschrijft, een professor die, na het afronden van zijn proefschrift, bleef reizen naar Australië, Nieuw-Zeeland en andere eilanden in de Stille Oceaan om tropische gewassen te bestuderen; vooral suikerriet, wat hem ertoe bracht ook een interessant werk over rum te publiceren, Histoire du rhum.
Hij bleef reizen op missies in Latijns-Amerika, Marokko en andere Afrikaanse landen en Hij heeft de slachtingen in Rwanda en Burundi van dichtbij meegemaakt, waarbij hij enkele van zijn collega's verloor. Dan China, Indië... een lang leven, dat van Huetz de Lemps, die wel zou kunnen kijken naar dat van een Franse Indiana Jones, met onuitputtelijke energie om kennis te genereren en een betere wereld achter te laten dan die hij bij zijn geboorte vond.