In Toscane is het noodzakelijk om de achteraf wegen. Alleen zo voldoet het landschap aan de verwachtingen: glooiende heuvels, soms bebost, en cipressen die precies de hellingen accentueren die stijgen naar een ruige horizon.
Als alles begint in Florence, de onvermijdelijke as, de mogelijkheid om een uur te verlengen de weg naar Arezzo door de Casentino. De browser maakt het alternatief makkelijk door aan te geven dat we naar Poppi gaan.
daar stijgt het een kasteel waar Dante verbleef en er wordt een lichte, waterafstotende en ruwe wol geproduceerd. De traditionele kleur is oranje. Levendig oranje tegen het donkergroen van het bos. We betreden het chromatische universum van Piero della Francesca.
Casentino-kasteel in Toscane.
De schilder zou deze combinatie maar in één veldslag hebben gebruikt, want alleen een confrontatie zou deze botsing van kleuren verdienen. In zijn werken gaf hij de voorkeur aan harmonie in tonen: blauwe, groene en rode tinten die op het oppervlak van het fresco verwaterd lijken. De harmonie is zo delicaat dat de contrasten versmelten tot een fris en kalm bereik (behalve 's nachts en in de strijd, omdat de uitzondering noodzakelijk is).
Arezzo het is geneigd, van levende steen. Het was Etruskisch en ommuurd, en er werd Aretin-aardewerk gemaakt, schitterend en versierd in reliëf, beroemd op de banketten van het oude Rome. Na het parkeren buiten de compound, de eerste kerk die we tegenkomen, San Domenico, herbergt achteloos een monumentaal kruisbeeld van Cimabue, de meester van Giotto. Als je een paar dagen Florence hebt bezocht voordat je vertrekt, zal dit eigen risico je niet verbazen.
Arezzo.
De straat die afdaalt van het oude kasteel, nu een kathedraal, stopt bij Santa Maria della Pieve. De façade, die opzettelijk romaans is als de hoge klokkentoren, rijst op in rijen kolommen die afwisselend gedraaide schachten zijn.
Zijn apsis sluit onder de Piazza Grande, onregelmatige, glooiende, voormalige marktruimte en aan de bovenkant afgesloten door het paleis van de Vasari Lodges . Deze renaissancekunstenaar en biograaf werd geboren in Arezzo en, zoals gebruikelijk in Toscane, het huis waar hij woonde is bewaard gebleven, waarvan hij de muren versierde met fresco's die de schilderkunst verheerlijken.
Het is nodig om iets meer af te dalen om te bereiken San Francesco, zetel van de cultus van Piero della Francesca. Daar bracht de schilder zeven jaar door met het verbouwen van de fresco's in de kapel achter het hoofdaltaar ter ere van de Bacci, een machtige familie in de stad.
Ontmoeting van de koningin van Sheba en koning Salomo, detail uit 'The Legend of the True Cross', 1452-1466, door Piero della Francesca, in de kerk van San Francesco, Arezzo.
Het onderwerp, de legende van het Heilig Kruis, het wordt onsamenhangend behandeld, maar dat doet niets af aan de schoonheid van het geheel. Tegen de tijd dat het werk in 1452 begon, had Piero artistieke volwassenheid bereikt. Bekender in zijn tijd als wiskundige dan als schilder, Hij verenigde kunst en geometrie in zijn werken.
Onder de indruk in zijn jeugd door de werken van Masaccio en Uccello in Florence gaf hij zijn figuren een sereen volume. in San Francisco, De koningin van Sheba gaat op een ambassade naar Salomo. Della Francesca vestigt haar aandacht niet op de rijkdom van haar kleding, maar op haar gebaren en de harmonie van haar damesmantels: het blauw van zijn mantel, het rood, roze en wit op het groen van de heuvel.
Lager, op ooghoogte, is een van de eerste nachtelijke scènes van de Italiaanse kunst. Keizer Constantijn droomt van overwinning in de strijd. De helderheid van uw winkel contrasteert met de duisternis buiten. In de strijd die volgt, worden de kleuren levendig en intens zonder dissonantie te bereiken. De sinaasappel van de Casentino staat centraal.
Detail uit de serie fresco's 'De legende van het ware kruis', door Piero Della Francesca, in de kerk van San Francesco, uit de scène 'De droom van Constantijn' (ca. 1452).
Geometrische nauwkeurigheid sluit niet uit een element van humor. In een van de scènes vernietigt de inspanning van de drie personages om het kruis te begraven hun kleren. Een kous valt, het wambuis hangt, de broek gaat open en onthult de inhoud.
Na de contemplatieve verheffing, er is een pauze in Osteria Agania. Een pauze van geruit tafelkleed en oude prenten, misschien van ribollita (Toscaanse groentesoep), biefstuk of pasta sugo finto (valse saus), veganistische optie voor de lokale ragu.
Piero is niet geboren in Arezzo, maar in naburige Sansepolcro, ongeveer 35 kilometer verderop. Volgens de legende werd de stad gesticht door twee pelgrims die terugkeerden van het Heilig Graf in Jeruzalem. De legende van het kruis verdraait de plot met precisie.
Aperitieftijd in Sansepolcro.
Eerstgeborene van een welvarende familie van kooplieden, hij werkte aan de hoven van Urbino en Ferrara, maar verliet Sansepolcro nooit. Daar vormde hij een paleis met een aristocratische uitstraling dat tegenwoordig het hoofdkwartier is van de stichting die zijn naam draagt. Raadgever van de kerkenraad en bewonderde figuur, hij was profeet in zijn land.
Voordat u de stad bereikt, is het een goed idee om te stoppen bij Monterchi. Zijn moeder kwam uit deze stad en kreeg daar een vreemde opdracht: De Madonna van de bevalling. Het werk wordt bewaard in een speciaal gecreëerd paviljoen. Twee engelen openen de gordijnen van een winkel en laten zien de Maagd, rechtop, in een houding van gevorderde zwangerschap, één hand op haar heup en de andere op de buik gegroeid onder de halfopen tuniek.
Sansepolcro is ordelijk, stil, ontspannen, Toscaans. Piero's werk is geconcentreerd in het Museo Civico. Overweldigt de figuur van de Maagd van Barmhartigheid, die de gelovigen bedekt met haar mantel. Zijn gezicht grenst aan abstractie. Zoals de Maagd van de bevalling, zoals de koningin van Sheba, houdt ze haar ogen half open, omdat Piero's figuren naar binnen kijken.
Monterchi, de stad van de moeder van Piero della Francesca, in Toscane.
In een van de kamers van het oude stadhuis is bewaard gebleven de opstanding wat volgens Vasari, de kunstenaar-biograaf, zijn beste werk is. Christus stijgt boven de slapende soldaten uit. Zijn been rust resoluut op de rand van het graf (het kruis en het graf, alweer). Zijn blik is deze keer direct. Daag de waarnemer uit.
In zijn biografie bevestigt Vasari dat zijn obsessie geometrie was en daarom: hij wijdde de laatste jaren van zijn leven aan het schrijven van een verhandeling over deze discipline. Van zijn wetenschappelijke interesse blijft het evenwicht en het eigenaardige perspectief dat produceert kijk in.
'De opstanding' door Piero della Francesca (c. 1989).