Freya Stark, een onverschrokken ontdekkingsreiziger
"Het enige voordeel van vrouw zijn is dat je kunt doen alsof je dom bent zonder dat iemand verrast wordt." Freya Stark reisde door het Midden-Oosten op de rug van een ezel en een kameel. Hij sprak tien talen waaronder Arabisch, Perzisch en Turks. Zijn wapen was empathie en de verbijstering die zijn figuur oplegde in een woestijnlandschap.
Niets in zijn leven werd geassimileerd met de norm. Hij werd geboren in het laatste decennium van de 19e eeuw in Parijs. Zijn moeder was van Italiaans-Duits-Poolse afkomst; zijn Engelse vader. Het is voor hem bewaard gebleven een bronzen neushoorn in de Tate Gallery. Beiden waren gewijd aan schilderkunst, beeldhouwkunst, muziek.
Freya's jeugd was nomadisch. Het huis van haar vaderlijke familie in Devon, met zijn Victoriaanse en landelijke sfeer, was een kortstondige thuis voor haar. Het huwelijk liep stuk en Flora, haar moeder, nam haar en haar zus mee naar Asolo, een dorp in de bergen van Veneto. Daar ontmoette hij graaf Mario di Roascia.
Tijdens een bezoek aan een textielfabriek van zijn stiefvader, Freya's haar kwam vast te zitten in een machine industrieel. Hij verloor een deel van zijn hoofdhuid en liep schade op die door een operatie niet volledig kon worden verminderd. Hij vond in de hoeden een manier om de nasleep van het ongeval te verbergen; in het lezen van een toevluchtsoord van familie chaos.
Voor Freya had de reis het leven intenser gemaakt
Op negenjarige leeftijd kreeg hij een boekdeel van Arabische nachten . Oosterse fantasie groeide op op kaarten waarin het verloren was gegaan, en bereikte de academische wereld in de London School of Oriental Studies , waar hij op dertigjarige leeftijd afstudeerde.
Freya leek voorbestemd voor een door gezondheid onderdrukte vrijster. Hij had last van pleuritis, tyfus, longontsteking en maagzweren. Maar toen haar zus stierf aan zwangerschapscomplicaties, besloot ze te vertrekken. "Hij stierf omdat hij anderen liet beslissen hoe hij moest leven", zei hij jaren later.
Hij ging aan boord van een koopvaardijschip op weg naar Beiroet. Het Midden-Oosten was na de Eerste Wereldoorlog verdeeld tussen Frankrijk en Groot-Brittannië. Haar bedoeling was om haar beheersing van het Arabisch te consolideren, maar ze werd betrokken bij de Druzen-opstand in Syrië.
Hij reisde 's nachts op secundaire wegen op de rug van een ezel tot ze werd tegengehouden door een Franse soldaat. Met een antwoord dat een gewoonte zou worden, Hij antwoordde dat de Thomas Cook-gids het verkeerde adres aangaf.
Vier jaar later ondernam hij zijn beroemdste reis. Toen hij in Bagdad aankwam, weigerde hij op de diplomatieke compound te verblijven en hij logeerde bij een schoenlapper in de prostitueeswijk. Van daaruit ging hij naar het westen van Iran op zoek naar de... Vallei van de Assassijnen
Hij bleef schrijven tot aan zijn dood, op honderdjarige leeftijd.
Ik had in de kronieken van Marco Polo gelezen dat in het fort van Alamut leden van de hashashin-sekte werden gedrogeerd met hasj. Ze werden meegenomen naar een verborgen tuin waar ze orgiastische ervaringen beleefden. Bij het ontwaken werden ze gewaarschuwd dat alleen ze konden terugkeren naar het paradijs als ze stierven in de strijd tegen de vijand. Vandaar zijn felheid.
Na verschillende pogingen, Stark bereikte de kastelen van de Assassijnen. De bewoners van het Elburz-gebergte hadden nog nooit een westerse vrouw gezien: ze raakten haar huid, de stof van haar jurk aan. Zijn kroniek, vol harems, sjeiks en dieven, behaalde groot succes en was uitgereikt door de Royal Geographical Society.
Latere reizen brachten haar naar Saoedi-Arabië en Jemen. Daar zocht hij de stad Sabhwa , hoofdstad van het bijbelse koninkrijk Saba. Hij maakte contact met de bedoeïenen en verwierp de slavernijpraktijken van de regio. Hij luisterde aandachtig naar vrouwen en mullahs.
Hij knipperde niet met een ooglid toen een opmerkelijke, zogenaamd vooruitstrevende, verklaarde dat hij pas tegen de opvoeding van vrouwen was als ze negen jaar oud waren. De reis werd onderbroken door mazelen en dysenterie. Hij keerde twee jaar later terug en vertelde het in Een winter in Arabië.
Freya gekleed in de traditionele klederdracht van de regio Hadramaut in Jemen
Bij het starten van de Tweede Wereldoorlog, aarzelde niet om zich in dienst te stellen van het Britse Ministerie van Informatie. Haar kennis van de Arabische taal en cultuur maakte haar een waardevolle aanwinst voor de inlichtingendiensten. Hij gebruikte zijn prestige om de drift te stoppen die het gebied naar de as deed overhellen en verspreidde geallieerde propagandafilms.
Een pro-nazi-coup verraste haar in Bagdad. Samen met nog eens honderdvijftig mensen vluchtte hij naar de Engelse ambassade. Daar gebruikte ze, zoals gewoonlijk, een valse vrouwelijkheid bij de Iraakse bewakers om voorraden, make-up en zeep te krijgen. Hij organiseerde lezingen en concerten tot de stad werd bevrijd door een Brits bataljon uit Haifa.
Stark was niet geïnteresseerd in politiek buiten onrecht. Hij baseerde zijn analyses op zijn eigen ervaring. Met betrekking tot het koloniale systeem, verklaarde hij: "De meeste mensen geven er de voorkeur aan om hun leven in handen te hebben, zelfs als dat betekent dat ze bepaalde voordelen moeten opgeven."
Freya Stark in Asolo, Italië
Na de oorlog brachten haar banden met de Palestijnen haar ertoe een reeks conferenties in de Verenigde Staten waarin hij de controle op de Hebreeuwse immigratie verdedigde in wat de staat Israël zou worden.
Zijn pro-onderhandelingshouding leverde hem beschuldigingen van antizionisme op. Bij zijn vertrek verklaarde hij dat het land hem materialistisch en oppervlakkig had geleken, en dat hij zichzelf alleen bij de joden had kunnen begrijpen.
Na een kort huwelijk met een arabist en een Engelse diplomaat, bevestigde ze dat het huwelijksleven niets voor haar was. Hij was ongeveer zestig jaar oud. Hij trok zich terug in Asolo, waar hij een groot deel van zijn jeugd had doorgebracht, en van daaruit hij ondernam verschillende reizen naar Turkije, wat leidde tot de publicatie van Alexander's Route. Het verhaal toont een reflectieve geest, waarin de ruïnes en het landschap centraal staan.
Op vijfenzeventigjarige leeftijd begon hij aan zijn laatste reis naar het Oosten. Hij wilde de Djam-minaret zien, onlangs ontdekt in Afghanistan. Hij bleef schrijven tot aan zijn dood, op honderdjarige leeftijd.
In zijn laatste publicaties verklaarde hij dat: voor haar had de reis het leven intenser gemaakt. Hij vond het niet essentieel, maar naar zijn mening er was geen betere manier om de mens te leren kennen.
"De meeste mensen geven er de voorkeur aan om het leven in handen te hebben, zelfs als dat betekent dat ze bepaalde voordelen moeten opgeven"