Gosol (Lerida)
Daniël het Steenuiltje is elf jaar oud en ligt eerder in bed dan normaal. De volgende dag zal zijn vader, de kaasmaker uit een stadje in Castilië, hem naar de stad sturen om vooruitgang te boeken.
Dit verhaal, dat bij velen bekend is, is de motor van De weg, de roman van Miguel Delibes dat, zoals zoveel andere reflecties en werken van de auteur van Valladolid, wierp een diffuse horizon voor de steden van het lege Spanje. Wat Daniël echter nooit had voorzien, is: een pandemie die de kaart van het ontvolkte Spanje volledig opnieuw zou uitvinden.
In 2020 verloren de 63 steden met meer dan 100.000 inwoners in ons land 168.289 inwoners. Wat middelgrote steden (50.000-100.000 inwoners) betreft, deze hebben 19.188 mensen verloren.
De enige steden die een bevolkingsgroei hebben meegemaakt, zijn de kleine (minder dan 50.000 inwoners) met een stijging van 79.678 mensen als geheel.
Cijfers die spreken over uiteenlopende verhalen: van de families die besloten een balkon te vervangen door een tuin, van journalisten die alles achterlieten om een kleine boekhandel in de Pyreneeën op te zetten, of degenen die terugkeerden naar het platteland om de plattelandsvlucht omkeren waar zijn grootouders hem over vertelden. De volgende steden zijn een goed voorbeeld van deze realiteit.
Miguel Delibes Setién met het paar Arenales en Jean Tena in Sedano, Burgos.
**GÓSOL: WANNEER DE SCHOOL EEN DORP REDT **
Gósol is een klein stadje in de provincie Lleida dat beroemd is vanwege het hosten van Pablo Picasso in 1906, die hier verschillende werken uit zijn beroemde roze periode schilderde.
Op dat moment had Gósol 745 inwoners; in 2015 had het slechts 120 inwoners en het aantal bewoners begon af te nemen. De burgemeester smeekte zelf via de media om de aanwezigheid van nieuwe kolonisten, aangezien er nog maar vijf studenten in zijn klaslokalen waren en, als de school gesloten zou zijn, zou de stad verdwijnen.
Gósol is ook de stad waar de grootmoeder en ooms van María, een marketingspecialiste die na het uitbreken van de pandemie besloot terug te keren naar de oorsprong met haar man en drie kinderen op een moment dat net zo kritiek is als de alarmtoestand. Met zijn komst en die van nieuwe bewoners, hoop heeft zich gevestigd in de straten van Gósol.
Gósol: wanneer de school een stad redt
“Er zijn meer kinderen naar school gekomen, waardoor we dit jaar twee klassen hebben. In de landelijke school zitten ze bij elkaar, dus we hebben gegarandeerd dat er 2-3 leerkrachten zijn. Dit jaar zijn er 16 studenten”, vertelt María aan Traveller.es.
“Dankzij deze herbevolking verschijnt de stad in meer media en er worden meer bezoekers en vakantiegangers verwacht. Dit zou een boost geven aan alle bedrijven die leven van het toerisme en die het zo slecht hebben gehad”.
María verzekert dat het leven in Gósol erg rustig is en dat het altijd een ietwat "vijandige" stad was, ver van grote stedelijke centra. Hier zijn de winters koud, 's middags zijn de straten verlaten, internetgegevens zijn traag op regenachtige dagen en Er is nog veel te doen:
"We missen een kwekerij, dat zou een belangrijk punt zijn" Maria gaat verder. “De dichtstbijzijnde is 35 km verderop, waarvan 25 km gebogen. Zonder haar is het moeilijker voor jonge gezinnen om te komen.”
Toen Picasso in Gósol aankwam, had het 745 inwoners; in 2015 had het slechts 120
EEN OUDE MOLEN OMGEZET IN EEN INNOVATIECENTRUM
Toegang tot onderwijs is een van de grootste uitdagingen van het lege Spanje, vooral wanneer veel scholen wees zijn en universiteitsstudenten 200 km moeten reizen om naar een opleidingscentrum te gaan.
Deze barst is een van de vele die hij wil verlichten AlmaNatura, beschouwd als het eerste B Corp-bedrijf in Spanje , een certificering die de sociale impact van een entiteit in plattelandsgebieden beoordeelt op basis van vier doelstellingen: onderwijs, gezondheid en inzetbaarheid te verbeteren en het gebruik van technologie aan te moedigen.
Het hart van AlmaNatura is de gemeente Arroyomolinos de León, in de Sierra de Aracena (Huelva), waar 85% van de 28 steden bevolking verliest.
Juanjo Manzano, medeoprichter van het initiatief, weet hoe het is om zoveel vrienden te zien vertrekken en luister naar de zuchten van ouders die zich vastklampen aan primaire diensten om te overleven. Een achtergrond die Juanjo ertoe bracht om in de jaren 90 samen met een groep jonge ondernemers het zaadje te zaaien. Jaren later, de pandemie heeft de groei van AlmaNatura versneld met het oog op het consolideren van haar projecten tegen 2030.
Een oude molen omgebouwd tot innovatiecentrum
"Door de pandemie waarderen we elke vierkante meter land, zon en lucht in plaats van een balkon" Juanjo vertelde Traveller.es. “AlmaNatura vertrouwt op het Holapueblo-programma, waarmee jonge ondernemers uit steden financiering kunnen krijgen initiatieven met een duurzame en sociale impact in de steden te promoten”.
Als resultaat van het initiatief zijn de eerste kolonisten van Arroyomolinos de León Bernadita en Ricardo, een Argentijns stel dat de oprichting van een kunstenaarsresidentie en tentoonstellingsruimten op basis van lokaal erfgoed promoot. Zijn eerste collectie is nu te bezichtigen in het gemeentehuis.
Nieuwe bewoners en beweging, projecten op tafel en geluiden uit de oude molen. Tegenwoordig vindt het team van Juanjo dit icoon van Arroyomolinos ook opnieuw uit als Innovatie- en onderzoekscentrum : “We begonnen met het idee om een co-working center in de fabriek te vestigen, maar nu willen we verder gaan en nieuwe initiatieven nemen om onze vooruitzichten voor 2030 te consolideren. We hebben biologische tuinen gecreëerd, een bio-zwembad en we hebben een verlaten bioscoop naast de deur die we nog niet hebben aangeraakt.”
EFEMERE BEWONERS EN OP WIELEN
Van de molen van de toekomst, voorgesteld door AlmaNatura, springen we naar de molens van El Quijote en La Mancha. Een dans van bladen waar vandaag de hoop op vier wielen arriveert via caravans, campers en campers.
En het is dat Ciudad Real de provincie is geworden met het grootste aantal caravangebieden in Spanje, door 20 zones te installeren waarvan de zones die overeenkomen met Villanueva de los Infantes of Campo de Criptana al zijn ingeschakeld.
Caravanen beleeft een gouden eeuw, omdat het een veilige en onafhankelijke manier is om in tijden van pandemie door Spanje te reizen. De cijfers spreken voor zich: in juli en augustus 2020 2.924 nieuwe voertuigen werden geregistreerd, goed voor een groei van 44,8% vergeleken met dezelfde periode van 2019, volgens gegevens van ASEICAR (Spaanse Vereniging van Caravaning Industrie en Handel).
The Van Life vindt niet alleen het concept van mobiliteit opnieuw uit, maar brengt deze ook nieuw leven in steden zoals Campo de Criptana waar de reiziger, naast het overnachten, een paar dagen kan genieten van een bezoek aan hun erfgoed.
"In 10 jaar zijn we van 183 gebieden naar 1.100 in heel Spanje gegaan" , vertelt Traveller.es ASEICAR. "Hoewel we ver verwijderd zijn van de 6.000 gebieden in Frankrijk of de 4.500 in Duitsland, hebben we dit jaar bijna elke dag openingen in verschillende steden in Spanje."
Een ander succesverhaal is: Vanwoow, een coöperatie die verantwoord toerisme promoot met caravans in verschillende kleine steden in Spanje, vooral in die met minder dan 1.500 inwoners, dus vergeten door kaarten en reisroutes.
In mei 2020 zijn ze een samenwerking aangegaan met de regio Urgell, in Lleida, een gebied dat in de ogen van de reiziger slechts 3 overnachtingsgebieden en 3 steden had. Dankzij het werk van Vanwoow zijn er vandaag 32 dorpen bijgekomen via een communicatieplan dat de bezoeker verschillende plannen biedt door middel van caravaning.
“Onze big data-technologie verzamelt wat Bijna 7.680 reizigers in een jaar hebben gezorgd voor een economische revitalisering van 128.000 euro in deze steden, waar elk gezin gemiddeld 50 euro uitgeeft”, vertelt Traveller.es Auxi Piñero, oprichter van Vanwoow samen met haar partner Manuel Guisado.
“Dit impliceert een economische reactivering van elke stad die deze gezinnen ontvangt. en dus het creëren van mogelijkheden voor inwoners om zich in de gemeente te vestigen door het hele jaar door een continue en seizoengecorrigeerde stroom bezoekers te ontvangen”.
Steden die groeien, kortstondig of niet, voedend nieuwe schansen die ooit door de wereld werden verwaarloosd en die in een pandemie de beste van hun bondgenoten hebben gevonden.
Vandaag zijn er weiden van kansen en molens die het verleden opnieuw uitvinden. Vandaag zou Daniël de Steenuil misschien zijn gebleven.