"Een gorilla kijkt naar je binnen... en blijft een tijdje"
Op nieuwjaarsdag 1977 de digitale gorilla hij schudde het gebladerte met een ondeugende uitdrukking terwijl een geboeide Dian hem het struikgewas in zag lopen. Het was de laatste keer dat hij zijn vriend levend zag. Gorilla's werden gestigmatiseerd als "zwarte demonen" eeuwenlang verstoten en verstoten door de Victoriaanse intellectuele elite, die de Afrikaanse afkomst niet kon erkennen van de man die Darwin verdedigde.
Het was echter moeilijk om de overeenkomsten tussen mensen en grote primaten te negeren, met wie we 99% van het genetisch materiaal delen. Tegenwoordig groeit de kennis over de gorilla's tegelijk met het feit dat de met uitsterven bedreigd.
Weg naar Bwindi
De cijfer moord, onafscheidelijk van de etholoog, aangezien ze "een pluisje zwart haar" was, diende om de achteruitgang van deze populaties door toedoen van de stropers of stropers. Digit is de eerste van de vier gorilla's aan wie hij zijn boek opdraagt en de reden waarom het is gemaakt het Digit Fund van de Dian Fossey Foundation om hun actieve instandhouding te ondersteunen. En trouwens, Digit was ook de trigger voor onze reis.
AANKOMST IN BWINDI
Tussen de Virunga-vulkanen van Zaïre bestaan naast elkaar Oeganda en Rwanda de laatste berggorilla's. We besloten ze aan de Oegandese kant te bezoeken: de Nationaal park Bwindi ondoordringbaar bos.
Die ochtend vroeg verlieten we Kigali, de hoofdstad van Rwanda, op weg naar de bergen die aan Oeganda grenzen, strompelend in het busje stompi –onze gids– over een smalle onverharde weg.
Het is zondag en je begint te zien een kakofonie van vrouwen die in etappes uit hun hutten komen om naar de kerk te gaan. Wat begint als een lichte brom verandert al snel in een vrolijk tumult van stemmen en gezangen. Rond ons honderden felgekleurde geometrische patronen ze vallen op op de rode aarde van Oeganda - sommige vrouwen zijn zelfs gekleed in de gomesi, de ceremoniële kleding - tussen grappen, gedrang, oude vrouwen met paraplu's om zich te beschermen tegen de zon en tieners die vriendelijk glimlachen. We zijn getuige van oneindige vreugde. Ze begroeten ons met veel lawaai en slaan tegen de zijkanten van het voertuig. We geven de glimlach terug, verheugd om getuige te zijn van dat moment.
Een Oegandese vrouw gekleed in de vrolijke patronen die het land overspoelen
Deze tijd wordt gewaardeerd om de spanning van de dag ervoor te verlichten, toen we aan het jagen waren een familie chimpansees door het Kyambura-reservaat een rivier oversteken die geteisterd wordt door nijlpaarden door een stam van precaire stabiliteit...
Geen enkel teken maakt ons een voorbode de regen die plotseling begint te vallen terwijl een enorme vlinder haastig de lucht doorkruist, alsof hij ergens heen wil om te schuilen. Churchill had de natuur van Oeganda niet beter kunnen omschrijven: “Vogels zijn zo helder als vlinders; vlinders zijn zo groot als vogels. De lucht zoemt van vliegende wezens; de aarde kruipt onder je voeten.”
De stromen van een bepaalde stroom die zich na de plotselinge regenval beginnen te vormen, brengt onze klim naar Bwindi in gevaar. We moeten een paar keer naar beneden terwijl Stompi de motor van het voertuig manoeuvreert en verschillende mannen uit het dorp die ons van ver gadesloegen komen behulpzaam om de achterkant te duwen. Een paar uur later bereikten we onze bestemming.
Buiten de hut bij de Kyambura Gorge-lodge, de roodachtige aarde vormt een moeras waarin het onmogelijk is om twee stappen te gaan zonder vast te zitten. Binnen doet de douche het niet en een klusjesman vraagt ons met een oogverblindende glimlach of hij ergens mee kan helpen. Eindelijk klaart het op en gaan we naar beneden om fruit te kopen in het dorp.
Een van de acht luxe suites van de Singita Kwitonda Lodge & Kataza House
De stad is verdeeld in twee onverharde straten, lang en steil. Dikke, zwarte, luie rook ontsnapt uit sommige ramen en stijgt langzaam op. Keukens zijn vrouwelijke universums waar niets anders is dan een vuur dat uit de aarde wordt gegraven. Buiten probeert een jongen wat ringen door de hals van een bierflesje te persen terwijl zijn zus bruinachtig gebak op een bord van een halve pompoen verslindt. In de andere hand houdt hij een stuk gierstbrood, door zijn moeder met de hand gemalen met twee stenen van verschillende grootte die nog op de deur zitten. De vrouw komt naar buiten en biedt ons een graanpreparaat aan dat, zoals ze lachend zegt, heel goed is om de viriliteit terug te krijgen.
Het leven in het dorp is vredig, de tijd in de Bwindi-bergen is cyclisch, respect voor de voorouder is een levensmodel en traditie, het compendium van zijn wijsheid.
DE ONTMOETING MET DE GORILLA'S
Dageraad in de bergen met zo'n dikke mist dat de onderhoudsman ons bezorgd naar het ontbijt moet leiden: een donkere koffie en Rolex (van opgerolde eieren), de Oegandese klassieker bestaande uit een chapatibrood dat een ei en een plantaardige omelet omhult, maar de zenuwen zorgen ervoor dat we nauwelijks een hapje kunnen proeven.
Leeuwenslaap in Bwindi Impenetrable Forest National Park
Nadat we alle apparatuur mentaal hadden bekeken, gingen we naar de nkuringo interpretatief centrum Waar vertrekt onze expeditie? In tegenstelling tot wat we ons hadden voorgesteld, hoeven we niet te stijgen, maar een steile helling af te dalen: Ze hebben de familie van gorilla's in de buurt van de rivier gelokaliseerd.
Het is moeilijk om door het maagdelijke en kronkelige kreupelhout van de bergen te lopen, ondanks het feit dat we lopen voorafgegaan door een van de trackers, die de vegetatie met een imposante machete doorsnijdt. We gaan de open plek binnen, waar andere spoorzoekers ons opwachten, die ons vragen onze stem te verlagen. Plots ontstaat er een magische sfeer: we zien ze nog niet, maar we vermoeden dat we de gorilla's hebben gevonden. De instructies worden haastig herhaald: “We hebben een uur, kom niet te dichtbij, praat niet hard, kijk de dieren niet recht in de ogen. Laten we gaan!".
Ik zal de eerste ontmoeting met . nooit vergeten een zilverruggorilla. Met zijn knorrige en onhandige uiterlijk van een grote jongen van school die versuft is door de ongemakken van de puberteit, heeft hij ook een wijze blik, onderzoekende ogen die je dwingen naar beneden te kijken. "Als een gorilla naar je kijkt, kijkt hij naar je van binnen", Ik dacht. Het is onmogelijk om het op een andere manier te beschrijven.
De rest van de familie zit een paar meter verderop verspreid, zonder elkaar uit het oog te verliezen. De typische groep gorilla's bestaat uit een volwassen mannetje van zo'n 140 kilo, drie of vier vrouwtjes en enkele jongen. Een verlegen vrouw kijkt naar ons terwijl we proberen te raden wat onze bedoelingen zijn. Een klein exemplaar, enkele stappen achter, raakt zijn voeten aan terwijl hij nonchalant kauwt. De gorilla beweegt meerdere keren, misschien op zoek naar nieuwe scheuten, ondanks het feit dat een van de reizigers niet ophoudt zich te storen aan het geluid van de camera.
Een adolescente gorilla die scheuten eet in Bwindi Impenetrable Forest National Park
Geur gaat vooraf aan geluid. We zijn te dichtbij gekomen, lijkt het dier met zijn ogen te zeggen terwijl hij een daverend gegrom laat horen. Het imposante zilverrugmannetje verheft zich in zijn grootsheid en voert een reeks knappe klappen uit met zijn grote handen. Ik herinnerde me Fossey's studie, waar hij de karakteristieke geur uitlegt die mannen afgeven als ze nerveus worden, hoewel hij ook hun geweldloze karakter noemt.
DE DIAN FOSSEY STICHTING
Bij het vergroten van enkele van de foto's van de ontmoeting met de primaten, zie ik de duidelijke scheel van de groepsleider en ik moet denken aan de vermelding van deze eigenschap in Fossey's studie van verschillende leden van groep 5: Poppy en Effie.
Overeenkomsten zoals versmelting van handen en voeten (syndactylie) of scheelzien zijn extreem belangrijk bij het bepalen van relaties. Zal onze zilverrug een van de afstammelingen zijn van de groep van Fossey's geliefde gorilla's? Wij nemen contact op met Dian Fossey Gorilla Fund International: Poppy is de laatste van de gorilla's die Dian ontmoette en vorig jaar vermist werd. Vijf kinderen overleven hem. Zou deze gorilla een familielid kunnen zijn? Waarschijnlijk: Effie was de stammoeder van een familie waarvan de leden verspreid zijn over vele groepen in het Virunga-gebergte.
zilverrug gorilla
terwijl we kletsen, Jonas Nubaha, een van de laatste dragers die wandelingen met de etholoog deelde, blijft trots dat hij zoveel jaren heeft bijgedragen aan de bescherming van gorilla's.
Het observeren van primaten kan ons helpen leren hoe de uitgestorven voorouders zich hadden kunnen gedragen, omdat we meer op elkaar lijken dan we zouden willen toegeven. En weer herinner ik me wat ik voelde terwijl de zilveren gorilla naar me keek: "Een gorilla kijkt in je... en blijft een tijdje", voeg ik er mentaal aan toe als ik dat begrijp het lot van gorilla's is niet uitsterven, maar behoud. Diep van binnen zijn toeristen soms een noodzakelijk kwaad.
Als je wilt weten hoe we de gorillapopulaties kunnen helpen beschermen –adoptie, bezoeken, fouten vermijden zoals het gebruik van palmolie om ontbossing te voorkomen...– kun je de website van de Dian Fossey Foundation bezoeken. Alle informatie over het Singita Kwitonda Lodge hotel.
***Dit rapport is gepubliceerd in *nummer 144 van Condé Nast Traveler Magazine (lente 2021) . Abonneer u op de gedrukte editie (€ 18,00, jaarabonnement, door te bellen naar 902 53 55 57 of via onze website). Het aprilnummer van Condé Nast Traveler is beschikbaar in de digitale versie om ervan te genieten op je favoriete apparaat