„Hypocefal”, Mateo Mate
Odkąd dziedziniec koszar księcia hrabiego w Madrycie, Schody prowadzą, po długim zejściu, do skarbiec. Tam, w fundamencie budynku, pod ceglanymi łukami, wystawa pod powierzchnią eksploruje, poprzez prace 17 artystów obecnej sceny, lęki i ciemne obszary że kryzys pandemiczny obnażył.
W jednym z pokoi stoi gipsowy męski tors z końską głową, która na pierwszy rzut oka może wydawać się klasyczną rzeźbą. Po prostu przyjrzyj się uważnie, aby to zobaczyć Hypocephalus Mateo Mateo łączy dwa dzieła starożytności, tworząc potwora. Człowiek z głową konia zabiera nas do Minotaura, który wędrował po labiryncie, który może przypominać sklepioną podziemną przestrzeń dawnych koszar.
Mateo Maté twierdzi, że potworność jest tym, co odbiega od kanonu, to znaczy od norm estetycznych, które społeczeństwo stosuje do tego, co kontempluje. Choroba, starość, to, co jest wykluczone z normy rasowej, seksualnej czy płciowej, jest ukryte, zamknięte, gdy Minotaur był zamknięty w labiryncie kreteńskim.
Każda epoka rzutowała swoje lęki na postacie, które prezentowały cechy obce porządkowi natury. Potwór budzi lęk, odrzucenie, ale sam swój transgresyjny charakter, jego istnienie poza konwencją, poza tym, co dozwolone, obciąża te istoty atrakcyjnością.
The cesarz rzymski Tyberiusz miał letnią willę w Sperlonga , na wybrzeżu, na południe od Rzymu. Duża grota otwierała się na morze. Tyberiusz znał dogłębnie Mitologia grecka. Młodzi ludzie szlachty dorastali w Rzymie czytając dzieła Homera. Odyseja To opowieść pełna fantastycznych istot, które na każdym etapie prześladują bohatera podczas jego powrotu do Itaki.
Tyberiusz wymyślił grę. W zalanym sklepieniu morskiej jaskini zainstalował monumentalne grupy rzeźbiarskie w marmurze, które przedstawiały sceny z pracy Homera. Muzeum Sperlonga przechowuje zestaw, w którym Ulisses oślepia jedno oko Polifema włócznią, cyklop, który trzymał go i jego załogę w niewoli i groził, że pożre ich jednego po drugim.
Grota Tyberiusza w Sperlonga
Przed grotą cesarz kazał zbudować triclinium, jadalnia z rozkładanymi fotelami. Tam zjadł lunch, kontemplując ze swoimi gośćmi ślepotę Cyklopa i atak Scylli na statek bohatera, istota morska z torsem kobiety i ogonem ryby. Z jego pasa wyrosły cztery wściekłe psy. Dla tych, którzy tam pili wino ze srebrnych kubków, potworność była częścią gry logicznej.
W w kapitelach krużganków klasztoru Silos odnajdujemy harpie z twarzą kobiety i ciałem ptaka, smoki, lwy w sklejce, centaury i skrzydlate gryfy z głową orła. W późnym średniowieczu lew był uważany za istotę równie fantastyczną jak jednorożec. Fauna rzeczywista i urojona pojawiały się bez różnicy w bestiariuszach, które artyści wykorzystywali jako odniesienie w swoich pracach.
„W krużgankach, gdzie bracia ćwiczą czytanie, z jakiego powodu mają tyle śmiesznych potworów?” , zastanawiał się San Bernardo de Claraval już w XII wieku.
Grupa rzeźbiarska, w której Ulisses oślepia włócznią jedyne oko Polifema
Podobnie jak dzisiaj, w średniowieczu potwór był na zewnątrz. Był obcy cywilizacji i społeczeństwu chrześcijańskiemu. Jego obecność miała oczywistą funkcję: ostrzeżenie dla tych, którzy złamali prawo Boże. Jego los miał być torturą piekielnych potworów, które Bosch odtworzył wieki później z wizjonerską fantazją na podstawie tych samych modeli, co artyści z Silosów.
Ale to nie była jego jedyna rola. Niektóre z nich, jak gryf, chroniły przed obecnością Złego i inni, według relacji podróżnych, zamieszkiwali odległe ziemie i reprezentowali groźby, jakie czekały mnicha poza murami klasztoru.
W Viterbo w Lacjum znajduje się ogród: Parco dei Mostri. Pisarz Manuel Mujica Lainez przeznaczony do Bomarzo powieść o życiu księcia Pierfrancesco Orsiniego, twój Stwórca. W tej opowieści Orisini, mający obsesję na punkcie alchemii, pokonuje swoje fizyczne upośledzenia i z niesłabnącą ambicją wspina się w renesansowych Włoszech.
Chociaż jest mało prawdopodobne, aby rzymski szlachcic podzielał obawy bohatera literackiego, nieuniknione jest, że Wizyta w tym parku zamieszkanym przez fantastyczne istoty rozbudza wyobraźnię. Pod zamkiem ścieżki prowadzą do rzeźby syren, smoka atakowanego przez lwy czy gigantycznego żółwia. Wejście do groty przybiera formę usta orka i ostrzega: myśli lecą. Wewnątrz jaskini echo mnoży słowa.
„W krużgankach, gdzie bracia ćwiczą czytanie, z jakiego powodu mają tyle śmiesznych potworów?”
Istoty Bomarzo reagują na kaprys i inwencję. To postacie, których symbolika pozostaje ukryta. Potwory przekazują fantastyczną i niezrozumiałą wiadomość.
Podziemna zagroda, jaskinia morska, krużganek, park i muzeum.
Potwory czekają w mroku Pokój Czarnych Obrazów Goi w Muzeum Prado. Goya zabiera potwora do innego samolotu. dla malarza, potwór jest w nas, wokół nas.
To, co powoduje grozę, rodzi się we śnie rozumu, który ilustruje w Caprichos, w okrucieństwie wojny, w drapieżności społeczeństwa, które atakuje słabych, w szaleństwie Saturna, które pożera swoje dzieci, w niewiedzy o pojedynku z maczugami.
Potwory zostają wygnane, pozostają na zewnątrz, w ciemności. Budzą strach, ale też rozbudzają fantazję i ujawniają aspekty nas samych, których nie chcemy kontemplować.
Mityczne usta orka w Parco dei Mostri